اجلاسیۀ سران سازمان همکاری شنگهایی

نویسنده: دکتر روپا ناراین داس

مترجم: شمس شیروانی

طی یک سیاست عمده خارجه فرارسایی بدنبال پیروزی پرطنین، نارندرا مودی نخست وزیر هند در اجلاسیۀ سران سالانه سازمان همکاری شنگهایی در بیشکک پایتخت قرقیزستان شرکت جست. حین خطاب اجلاسیه سران، نخست وزیر هند گفت که کشورهایی که تشویق، پشتیبانی و کمک مالی را به‌تروریسم فراهم می‌کنند باید برملا شوند. او نیز گفت که سیاست یکجانبه و حمایت از تولیدات داخلی به‌نفع هیچ‌کس نبوده است. او بر شعار سازمان همکاری شنگهایی تاکید ورزید که مشتمل بر سلامتی برای همکاری بهداشتی، همکاری انرژی، انرژی متناوب، ادبیات و فرهنگ، جامعۀ آزاد از تروریسم و همکاری بشری می‌باشد. مودی بر لزوم ارتباطپذیری در منطقه تاکید ورزید و از تلاش‌هایی بعمل آمده توسط هند اشاره نمود. حین ذکری از آمریت صلح و ثبات در افغانستان، او تاکید بر آن نمود که آن باید به‌رهبری افغان، تحت کنترل افغان و ناشی از افغان باشد.

درحالیکه اجلاسیۀ سران سازمان همکاری شنگهایی حایز اهمیت چشمگیر خود برای منطقه بخصوص و کل جهان بالعموم می‌باشد، اما ملاقاتهای دوجانبه‌ای میان رؤسای کشورها و دولت‌ها توجّۀ رسانه‌های گروه را بخود جلب نمود و در پس منظر آن بوده که ملاقاتهای دوجانبه‌ای که نخست وزیر مودی با شی‌جین‌پینگ رئیس جمهور چین و ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه بعد از ورودش در بیشکک بعمل آورد حایز اهمیت چشمگیر استراتژیکی بوده است. هردو رئیس جمهور شی‌جین‌پینگ و ولادیمیر پوتین از قبل نخست وزیر مودی را برای پیروزی‌اش در انتخابات تبریک گفته‌اند.

در ظرف سالها مودی یک پیوند شخصی را با هردو رهبر بوجود آورده است. نخست وزیر مودی و رئیس جمهور شی‌جین‌پینک تا بحال حداقل دوازده بار بعد از اینکه مودی به‌مقام نخست وزیر هند نایل آمده باهم ملاقات نموده‌اند. نظر به‌اینکه هند بطور مداوم قربانی تروریسم فرامرزی می‌باشد، نخست وزیر هند به‌اطّلاع رئیس جمهور چین راجع به‌تلاشهای اتخاذ شده از سوی هند جهت پیشقدمی صلح با پاکستان که متاسفانه نافرجام گذاشته شده مطلع ساخت. او نیز اضافه نمود که پاکستان باید یک محیط آزاد از تروریسم را ایجاد نماید.

برخورد هند نسبت به‌سازمان همکاری شنگهایی فوق مثبت می‌باشد. آن از عامل فرهنگی که با شدّت زیاد بر آن تاکید شده منعکس می‌گردد. هند جهت اقدامات همکارانه نزدیک را با درنظر گرفتن عناصر زیاد مشترک میان هند و اغلب کشورهای آسیای میانه موافقت نموده است. فیلم‌های هندی در کشورهای عضو سازمان همکاری شنگهایی با برگذاری جشنواره‌های فیلم به‌اکران گذاشته خواهند شد و آن از قبل پاسخ خوبی را در ازبکستان، تاجیکستان و قرقیزستان بدست آورده است. بهم رفته پیامی آن بوده که هند خواهان مشاهده کردن محتوای بسیار مثبت در روند سازمان همکاری شنگهایی است و هند آماده به‌گذاشتن سهمی در آن می‌باشد. دهلی‌نو آماده به‌همکاری با کشورهای سازمان همکاری شنگهایی می‌باشد.

بعضی از چند سند مهم نتیجۀ ناشی از اجلاسیه سران سازمان همکاری شنگهایی سند استراتژیکی ضدّ مواد مخدر و برنامۀ عملی آن بوده است. سه سند برای مراقبت بهداشتی، محیط زیست و همکاری ورزشی مستلزم ذکر می‌باشند.

مجموعاً ۱۴ مورد تصمیمگیری از سوی شورای رؤسای کشورها امضا شدند. در حواشی اجلاسیه، هند چند قرارداد همکاری را میان سازمان همکاری شنگهایی و دستگاه‌های بخصوص سازمان ملل امضا نموده است.

یک اعلامیۀ مشترک در قبال تروریسم امضا شده است، اصول مذاکرات سازمان همکاری شنگهایی دستیابی به‌یک اجماع در خصوص یک بیانیه بود. یک بیانیه شدیداللحنی علیه تروریسم از سوی تمام کشورهای عضو سازمان همکاری شنگهایی تایید شده است. بنابراین آن یک تاکید مجدّد موضع قوی سازمان همکاری شنگهایی علیه تروریسم بوده است.

نقشۀ عملی جلسۀ سران آتی نیز تهیه شده است و مسئولیت آن به‌روسیه واگذار شده که از قبل مطلع ساخت که جلسۀ سران آتی تقریباً ۹۰ رویداد را دوران جلسۀ سران شورای رؤسای کشور برگذار خواهد کرد. رئیس جمهور پوتین طی سخنرانی خود در بیشکک جلوه‌گر نمود که مسکو موضوعاتی مانند سائبر تروریسم که یک منطقۀ مهمّی می‌باشد مرکوز می‌نماید و فنّاوری اطلاع‌رسانی و دیجیتال‌سازی و حتّی گرامیداشت ۷۵ سال جنگ جهانی دوّم مرکز توجّۀ خاصی خواهند بود.

هند نسبت بیک جهان مسالمت‌آمیز، توسعه یافته و آزاد از تروریسم متعهد است که یکی از ارکان عمدۀ سازمان همکاری شنگهایی می‌باشد.