تجمع و تراکم نظامی درخلیج فارس

نویسنده: دکترمحمدمدثرقمر

مترجم: محمودعالم ملک

درواکنش به حمله‌ای بردو نفت کش درخلیج عمان هفتۀ گذشته وزارت دفاعی آمریکا اعلام کرد که آن یک هزار سرباز اضافی را برای تقویت به امنیت درخلیج فارس ارسال می نماید. این درمیان تشنج‌های فزاینده درمنطقه بدنبال تصمیم آمریکایی برای پس گیری از قرارداد هسته‌ای ایران (طرح دامنه دار مشترک اقدام) درماه مه سال ۲۰۱۸ بعمل می آید. آمریکا همچنین تحریمات اقتصادی را بر ایران باردیگر تحمیل نمود و ماه گذشته همۀ معافیت‌ها را برای واردات نفت ایرانی خاتمه داد. پریزیدنت دونالد ترامپ دیگر برای تحمیل تحریمات تازه تصمیم گرفت و برای تهدیدات ثانوی براشخاص و یا سازمان‌های تجارتی و صنایع ایرانی تحت تحریمات تصمیم گرفت.

ایران همچنین با تهدید امضا کنندگان دیگری طرح دامنه دار مشترک عملی بخصوص انگلیس، فرانسه و آلمان برای کاهش دادن تاثیر تحریمات براقتصاد ایرانی که درصورت عدم موفقیت تهران مجبور به پس گیری از قرارداد خواهد بود واکنش داشت. این اقدام به آمریکا انگیزش داد. سربازان اضافی را ازجمله آرلینگتون و یک پیل موشک پاتریوت ارسال نماید. این تجمع و تراکم سربازان، پیل پاتریوت و موشک، هواپیمای مراقبتی و غیره برای صلح و ثبات درمنطقه ترک نمی گوید.

ایران مُصر به این امر بوده است که آن کشور در حمله نفت کش که درخلیج عمان انجام داده شده شامل نیست. معهذا آمریکا وهمچنین عربستان سعودی ایران را بعنوان مرتکب فعالیت خرابکارانه متهم ساخته اند. درواقع دو کشور همچنین ایران را برای حملات برچهار نفت کش دور از ساحل فجاریه درماه مه متهم ساخته است. دیگر عربستان سعودی دچار حملات شورشیان حوثی دریمن بوده است که علیه آن یک ائتلاف برهبری عربستان سعودی دریک تنازعه طولانی شامل است. 

درماه مه ۲۰۱۹ یک خط لوله نفت شرکت آرامکوی عربستان سعودی تحت یک حمله پهپاد قرار گرفته بود. هفتۀ گذشته یک موشک حوثی به فرودگاه آبا در استان نجرانِ جنوبی ایران اصابت کرد که درآن ۲۶نفر جراحت دیدند. عربستان سعودی ایران را برای مسلح سازی و تشویق شورشیان حوثی برای انجام حملات در داخل سلطنت متهم ساخت. تصمیم آمریکایی برای ارسال سربازان اضافی باید در داخل پرتو این حوادث نگریسته شود. اعلامیه ای را برای ارسال سربازان اضافی اعلام نموده کفیل وزیر دفاع آمریکا پاتریک شاناهان گفت که این در واکنش به رفتار مخاصمت آمیز ایران می باشد. وی مضافاً تاکید وارد آورد که آمریکا جویای تنازعه با ایران نیست اما برای تامین امنیت و بهبودی پرسنل نظامی ما و نگهداری منافع ملی ما این لازم دانسته شده است. 

این تحولات مهم می باشد و درمیان تشنج‌های فزاینده مابین آمریکا و ایران بعمل می آید نیروهای جهانی دیگر از قبیل روسیه، چین، فرانسه، انگلیس و آلمان امیدوار کاهش دادن تشنج‌ها بوده اند اما نتوانستند ابتکار قابل ملاحظه‌ای را اتخاذ نمایند. دیدار نخست وزیر ژاپن شینزوآبه از ایران درماه جاری بعنوان یکی از ابتکار برای متقاعد ساختن ایران برای کاهش دادن لفاظی خود و ایفای یک نقش سازنده ای در نگهداری صلح و ثبات نگریسته شده است. 

معهذا ایران یک ملاحظه مخالف را اتخاذ داشته است. آن کشور از تسلیم شدن تهدیدات اقدام نظامی انکار کرده است و ادعا نمود که آن کشور دارای حق و استعداد برای دفاع خود علیه هرگونه اقدام نظامی می باشد. روسیه وچین همچنین اقدامات اخیر آمریکایی را درخلیج فارسی بباد انتقاد گرفته اند. این حاکی از آن است که ایران بطور کامل مجزا نیست و هرگونه افزایش سنگین می تواند باعث یک تنازعه منطقه گسترده‌ای شود. درعین حال این گزارش شده است که ایران پهپاد آمریکایی را سرنگون ساخته که توسط رئیس جمهور بعنوان یک اشتباه خیلی سنگین تلقی شده است. این اقدام می تواند تشنج زیادی را افزایش بدهد. 

برای هند وضع درخلیج فارس باعث نگرانی است. دهلی نو دارای علاقمندی‌های مهم در صلح وثبات نه تنها برای امنیت انرژی آن کشور بلکه همچنین برای بهبودی تقریباً هشت ونیم میلیون نفر اتباع آن کشور که در خلیج زندگی می کنند می باشد. هند دارای روابط محکم تجارتی، سیاسی و استراتژیکی با همۀ کشورهای منطقه‌ای می باشد. دهلی نو با هردو ایران وعربستان سعودی مناسبات بسیار عالی دارد.