مذاکرات بین‌الافغانی در دوحه
نویسنده: سونیل گتاده
مترجم: دکتر احمد علی
این روزهای اوائلی است، امّا یک نفر می‌تواند بگوید که یک شعاع امید برای استقرار صلح در افغانستان جنگ‌زده پس از کنفرانس اخیر همۀ افغانی‌ها در دوحه وجود دارد که طرفای متخاصم را بهم نزدیک‌تر آورده است. اجلاس دوروزه مابین سیاستمداران افغانی و نمایندگان طالبان موسوم به‌مذاکرات بین‌الافغانی در قطر ظاهراً اینچنین به‌نظر می‌رسد آنکشور را با بیانیه‌ای یک قدم نزدیک‌تر به‌صلح آورده که اساسی را برای یک طرح عمل بمنظور خاتمۀ جنگ تقریباً ۱۷سالهای گذاشته است.
یک بیانیه مشترک برای احترام گذاری و تحفّظ از آبروی مردم و زندگانی و املاک‌شان صادر شده که در آن برای کاهش هلاکت‌های به‌سطح صفر غیرنظامیان تعهد شده است. تقریباً ۷۰ نفر از سیاستمداران، کارکنان فعال جامعۀ مدنی و نمایندگان زنان در دوران مذاکرات بین‌الافغانی تحت سرپرستی مشترک آلمان و قطر در پایتخت قطر تشکیل جلسه دادند. طالبان تا بحال از مذاکرات مستقیم با کابل انکار ورزیده و دولت اشرف غنی از این مذاکرات کاملاً کنارگذاشته شده است. طالبان دولت را بعنوان غیرقانونی قلمداد می‌نمایند.
درعین حال حتماً باید درک بشود که در این روند صلح سیاست‌بازی فراوان وجود دارد. آمریکا خیلی مشتاق است که هرچه زودتر از افغانستان خارج بشود. واشنگتن بدون توجّه به‌عواقب منطقه در صورت اجازۀ تسلط طالبان در افغانستان خواهان تسریع در روند صلح می‌باشد. دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در ماه سپتامبر گذشته ظلمه خلیلزاد را بعنوان نمایندۀ ویژه‌اش برای آشتی افغانستان منصوب نموده. خلیلزاد تا بحال با مقامات طالبان در دوحه مذاکرات هفت دوره‌ای را انجام داده است. این مذاکرات بخصوص متمرکز به4 عامل بوده که عبارت‌اند از عقب‌کشی سربازان آمریکایی، اطمینان‌دهی ضدّ تروریسم، مذاکرات بین‌الافغانی و یک قرارداد آتش‌بس.
اگرچه خلیلزاد گفته است که کلید صلح در دست کابل قراردارد امّا این فقط یک نیمۀ صلح می‌باشد. رئیس کارآگاهی سابق افغانستان امرالله صالح اصرار نموده که سایۀ پاکستان بر مذاکرات کلید این مسئله می‌باشد. در کابل همیشه عزم راسخ برای صلح وجود داشته امّا این کلید صلح همیشه در راولپندی به‌گروگان گرفته شده.
کارشناسان احساس می‌کنند که آمریکای نومید لزومی دارد در طول یک سال سربازانش را از آنکشور عقب بکشد که طالبان را اجازه داده تا شرایطی را تحمیل نمایند. این چنین به‌نظر می‌رسد که طالبان که تحت تاثیر پاکستان قراردارد، حتی در مذاکرات منافع سوق‌الجیشی اسلام‌آباد را تامین می‌نمایند. همۀ طالبان ازلحاظ نژادی پشتون نیستند بلکه تعداد زیادی از پاکستانی‌ها نیز در سلسلۀ مراتب‌شان وجود دارند. واشنگتن احساس می‌کند که طرح عمل ممکن است تا ماه سپتامبر تعیین بشود که به‌سربازان آمریکا و ناتو اجازۀ عقب‌کشی می‌دهد.
رئیس جمهور سابق افغانستان حامد کرزئی نتایج مثبت اجلاس صلح را مورد تحسین و ستایش قرارداده. او احساس عموم مردم را درک نموده می‌گوید که بازگشت افغانستان به‌صلح فقط در آنصورت امکان‌پذیر است که افغانی‌ها آتیه‌شان را از طریق مذاکرات افغانی تعیین نمایند. نخست وزیر نارندرا مودی در کنفرانس سران سازمان همکاری شنگهایی در ماه گذشته از یک افغانستان متحده، مسالمت‌آمیز، محفوظ و با سعادت برای صلح و ثبات در منطقۀ سازمان همکاری شنگهایی حمایت نموده بود. نخست وزیر گفت که هند می‌خواهد از تلاش‌های دولت و مردم افغانستان برای یک افغانستان برهبری افغانی‌ها و تحت کنترل افغانی‌ها حمایت نماید.
این فاجعه‌آمیز است که افغانستان همیشه صحنۀ بازی بزرگ کشورهای مختلف دارای نظریات مختلف برای کنترل و راهنمایی افغانستان بوده است. بخشی از ناظرین افغانی هشدار داده که عواقب عقب‌کشی عجله به‌نفع دورویی پاکستان و یک رژیم مستبد طالبان در کابل، توسعۀ جهادی در منطقه از جمله هند خواهد بود و در اهداف منطقۀ چین تسهیلاتی را بوجود خواهد آورد.
Comments
Post a Comment