تعمیق درگیری ایران وایالات متحده ولزوم تسویه آن از طریق دیپلماتیک

نویسنده: دکترآصف شجاع

مترجم: شمس شیروانی

با گذشت هر روز، درگیری میان ایران وایالات متحده بر شدت خود می افزاید که مستلزم توجه جامعه بین المللی می باشد. درحالیکه پسوند درگیری ایران وایالات متحده را می توان در انقلاب ایران سال ۱۹۷۹ ردیابی کرد که تازه ترین فاز آن درسال گذشته هنگامی شدت گرفت که دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده بطور یک جانبه از برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به برجام عقب کشید. از بدو آن ایالات متحده آن سری از تحریمات را بر ایران اعمال نمود که قبلاً لغو ساخته بود ونیز برخی از شرایط جدید شامل هدف قراردادن سپه پاسداران انقلاب اسلامی ایران و رهبر عالی ایران را تحمیل نمود. 

عقب کشی از برجام توسط دونالد ترامپ در تمایل با ابراز عدم رضایت او نسبت به آن قرارداد بوده که از روزهای مبارزۀ انتخابات ریاست جمهوری‌ خود درنظر داشت. رئیس جمهور ترامپ بعد از انتخابات خود از یک سیاست خصومت آمیز شدید علیه ایران با یک هدف قطع نمودن فعالیت‌های منطقه‌ای آن کشور پیروی نمود. ماهیت سیاستش اعمال فشار بر ایران بطرزی بوده که وی مجبور به یک معامله جدید هسته ای با ایالات متحده گردد. جدا از تحریمات سیاسی و اقتصادی، این سیاست ایالات متحده نیز منجر به استقرار و ایجاد ارتشی در منطقه خلیج شامل هواپیمابر، بمب افکنهای B52 ویک نیروی اضافی یک هزار نفرۀ آمریکایی گردید. 

به واکنش اقدامات مذکور، ایران نیز گامهای چند را اتخاذ نمود که بر درگیری میان دو کشور افزوده است. موارد برجسته آنها شامل محدود سازی بعضی از اقدامات خود تحت برجام توسط ایران می باشد. آن شامل توقیف صدور ذخایر اورانیوم و افزودن سطح غنی سازی اورانیوم می باشد. محدودیت‌های مذکور بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران از سوی برجام حکمفرما شده بود و ایران دلیل برآن دارد که او برای این نوع محدودیت‌ها در ازای سودهای اقتصادی موافقت نموده بود که او بعلت عقب کشی ایالات متحده از آن معاهده دریافت نکرده است. نظربه اینکه آن نوع اقدامات، ایران را بطور فنی از معاهده هسته‌ای اخراج می سازد، شرکای اروپایی برجام از ایران تقاضا نموده اند که بلافاصله برای رعایت از برجام بر گردد تا بتوان آن معاهده را محفوظ نگه داشت. یک سری از رویداد‌های دیگری نیز درمنطقه خلیج درهفته‌های اخیر رخ داده است که بر درگیری جاری افزوده است. آنها شامل حملات متعددی بر نفت کش ها در خلیج عمان، سرنگونی یک پهپاد آمریکایی توسط ایران درخلیج فارس، توقیف یک نفت کش ایرانی توسط نیروهای انگلیسی در جبل الطارق وهشدار ایران برای واکنش به پاسخ آن می باشد. رویدادهای مذبور آمیخته از اختناق اقتصاد ایران که احتمالاً وی را به مسدود ساختن تنگه هرمز وادارکند، موجب نگرانی‌های جدی برای امنیت و تحفظ کشتی‌های عبور کننده از آن آب راه گردیده است. یک سوم نفت جهان حمل ونقل شده کشتی از طریق تنگه هرمز عبور می کند و مسدود سازی یا هرنوع اختلال جدی دراین نوع آبراه حتماً منجربه ترفیع فعالیت‌های ارتشی درخلیج خواهد گشت. بنابرین زمان آن فرا رسیده که قدرتهای جهانی تلاشهای بیشتر جدی را جهت خنثی سازی ارتشها از طریق اقدامات دیپلماتیک اتخاذ نمایند. 

هند یک وارد کننده خالص انرژی بحجم هنگفتی می باشد که ازخلیج بدست می آید. آن منطقه را برای هند بسیار حیاتی می سازد و هرنوع اختلالات در تنگه هرمز در نتیجه واردات هیدروکربن، هند را بطور چشمگیر کاهش می دهد که برامنیت انرژی وی تاثیر سو خواهد گذاشت. نیروی دریایی هند بعلت تنشهای حاکمه برمنطقه، کشتی‌های نظامی خود بنام آی ان اس چنای و سوناینا را درخلیج عمان جهت اطمینان کشتی‌های پرچم دار هندی که از خلیج فارس وخلیج عمان عبور می کنند و یا درآن درحالت حرکت می باشند استقرار کرده است. هند روابط حسنه دوجانبه‌ای را با کشور‌های منطقه حفظ می کند، بنابرین او هرنوع درگیری نظامی در منطقه را بعنوان یک موقعیت آسیب آور به منافع خود می پندارد. امید آن می رود که طرفهای درگیر تلاشهای صادقانه و جدی را بطرز مسالمت آمیز جهت خنثی ساختن بحران اتخاذ نمایند، قبل از آن که وی کل منطقه را با گیر انداختن بیک جنگ، بی ثبات سازد و باعث بدبختی‌های عمیق اقتصادی و تلفات انسانی گردد.