چهارمین کنفرانس آسیای غربی

نویسنده: دکتر محمّد مدثّر قمر

مترجم: دکتر احمد علی

اتاق فکرِ بزرگ هند، انستیتوی مانوهر پاریکار برای مطالعات و تحلیل و تجزيۀ دفاعی، چهارمین کنفرانس آسیای غربی را تحت عنوان ۱۰ سال دگرگونی سیاسی و اقتصادی در آسیای غربی و چالش‌ها، درس‌ها و روندهای آینده را در دهلی‌نو ترتیب داد. این کنفرانس شاهد شرکت متخصصین هندی و بین‌المللی بشمول آقای فواد سینورا، نخست وزیر سابق لبنان و آقای نبیل فهمی، وزیر امورخارجه سابق مصر بوده که راجع به‌موضوعات مهم متعدد مربوط به‌این منطقه بحث و بررسی نموده. این مباحثات ۲روزه منقسم به‌۶ جلسه متمرکز به‌موضوعاتی از قبیل امنیت منطقه‌ای، صحنه، نقش قدرتهای خارجی، اقتصاد، روش روبه‌تغییر نبرد و تعامل فزاینده‌ای هند با آسیای غربی بود

مشاور وزیر جاده، ترابری و بزرگراه‌های دولت هند ژنرال بازنشسته وجای کومار سینگ خطبۀ کلیدی را ایراد نموده که در آن به‌نشیب و فراز منطقه در دهۀ گذشته و اهمیتی که هند به‌این منطقه می‌دهد، تاکید نموده. مدیر کل انستیتوی مطالعات و تحلیل و تجزیۀ دفاعی مانوهار پاریکار سوجان آر چنای، تاکید نموده که درمیان اوضاع غیریقینی کنونی، پیشرفت اقتصادی در منطقه شدیداً لطمه خورده است. او بیشتر تاکید نموده که هند دارای روابط استراتژیکی با کشورهای متعدد منطقه بوده که براساس امنیت شدید، تجارت و مشارکت‌های سرمایه‌گذاری استوار می‌باشد

سخنرانان متعدد به‌نشیب و فراز آن منطقه در طول یک دهه، لزوم کشورهای منطقه، رهبرانش و مردمش برای یافتن یک راه حل داخلی تاکید نمودند. این استدلال شده که از زمانی که ناآرامی در تونس در ماه دسامبر ۲۰۱۰ آغاز شده، وضعیت امنیتی در منطقه به‌وخامت گراییده است که اقتصاد را تحت تاثیر گذاشته و همچنین مسابقۀ جغرافیایی و سیاسی را تشدید نموده است

این هم استدلال شد که ناآرامی عرب با شعار انتقال از استبداد به‌دموکرات‌سازی برای مدیریت فراگیر و جوابگو آغاز شده امّا حتی پس از یک دهۀ هم یک اکثریت گرایش به‌سیاست تعاونی خیلی تاسّف‌آور و غیرقاطع بوده درحالیکه کشورهای متعدد ازقبیل سوریه، یمن، عراق و لیبی دُچار تنازعات داخلی شدید بوده و همچنین مواجه با بحران بی‌سابقۀ انسانی و جابجا شدگی جمعیت مردم بوده

این منجر به‌وضعیتی شده که در آن در سال گذشته یک موج جدید فراگیر ناآرامی در کشورهایی ازقبیل الجزایر، سودان، لبنان و ایران مشاهده شده. این مظهر این حقیقت امر می‌باشد که آرمان‌های اساسی سیاسی و اقتصادی جوانان لاینحل مانده. این وضعیت غیریقینی کنونی به‌پیشرفت اقتصادی لطمه زده. در حال حاضر، آسیای غربی دارای یکی از بزرگترین نرخ‌های بیکاری جهان و همچنین تولید ناخالص داخلی آهسته‌تر رشد سرانه بوده درحالیکه اکثریت این جمعیت جوانسال می‌باشد، نمایش اقتصادی این منطقه بطور مداوم وخیم می‌باشد

درمیان بی‌ثباتی و خشونت مداوم و تنش‌های روبه‌افزایش در منطقۀ خلیج، موضوع امنیت انرژی برای کشورهای واردکنندۀ نفت هند، ژاپن، کرۀ جنوبی و چین خیلی حایز اهمیت بوده است

ازلحاظ دورنمای هند، این منطقه حایز اهمیت بزرگی است. تجارت دوجانبۀ هند با این منطقه بمیزان ۲۰۰ میلیارد دلار آمریکایی رسیده و واردات هند بیشتر از ۶۰ درصد احتیاجات انرژی‌اش از منطقه بوده است. تقریباً ۹ میلیون نفر از هندیان در خلیج سکونت دارند که تحفظ و امنیت‌شان برای دهلی‌نو مایۀ نگرانی است. هرگونه چالشی به‌وضعیت امنیتی منطقه يا ضعف اقتصاد در آسیای غربی بر اقتصاد و امنیت هند تاثیر مستقیم خواهد گذاشت. هند برای تضمین منافع اقتصادی و استراتژیکی‌اش یک دیپلماسی فعالانه را از سال ۲۰۰۴ میلادی دنبال نموده است

یکی از مهم‌ترین ابتکارهای سیاست خارجی نخست وزیر نارندرا مودی اهمیت به‌تحکیم روابط هند با منطقه بوده. سیاست هند از نگرشی به‌شرق و ‌نگرشی به‌غرب به‌ارتباط و اقدام به‌غرب منتقل شده و این از داد و ستد تعاملات سیاسی هند با منطقه هویدا است. بهبودی قابل ملاحظه‌ای در روابط سیاسی، اقتصادی، امنیتی و دفاعی وجود داشته است. هند با کشورهای منطقه، روابط عمیق داشته و به‌سطوح مختلف مشغول به‌کار بوده است

شرکای این کنفرانس اظهار امیدواری نموده که روابط از ۱۰ سال گذشته به‌کشورهای منطقه کمک خواهد نمود تا با درنظرگرفتن آرمان‌های جمعیت جوانسال، سیاست‌هایی را اتخاذ نمایند. هند به‌اشتراک با آسیای غربی برای پیشرفت و عُمران هردو ملت، ادامه خواهد داد