وزيرانِ خارجۀ کشورهای عضو سازمانِ همکاریِ شانگهايی مبارزه با کوويد-۱۹ و تروريسم را موردِ توجّه می‌دهند

نويسنده: پرفسور راجا رام پاندا

مترجم: محمّد ولی الله ولی

اهمیتِ هند در سازمانِ همکاری شانگهایی هشت عضوی که مسایلِ مربوط به‌امنیتِ سیاسی را موردِ توجّه قرار می‌دهد، بعد از شمولیت این کشور همراه با پاکستان بعنوان اعضای کامل در این سازمان در سال ۲۰۱۷ افزایش یافته است. هند خدماتِ سازنده به‌این سازمان را انجام داده است. در این هنگام دشوار هنگامیکه جهان با بیماری همه‌گیر کووید-۱۹ نبرد آزما است، این همیشه سودمند است که سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برای موردِ مذاکره قراردادنِ این چالشِ جهانی و جستنِ حلّ پایدارِ طویل‌المدّتی آن تشکیلِ جلسه بدهند.

هند از سال ۲۰۰۵ به‌بعد بعنوان یک کشور ناظر در سازمانِ همکاری شانگهایی بوده و در جلسه‌های سطح وزیرانِ این سازمان شرکت کرده که توجّه را اساساً به‌همکاری امنیتی و اقتصادی در منطقۀ اروپا و آسیا متمرکز نموده. باید نشان داد که سازمانِ همکاری شانگهایی در یک کنفرانسِ سران در سال ۲۰۰۱ در شانگهایی توسطِ رؤسای جمهور روسیه، چین، جمهوری قرقیزستان، قزاقستان، تاجیکستان و ازبکستان تشکیل یافته بود.

وزیرِ امورخارجۀ هند دکتر اس جایشانکار در هفتۀ گذشته در جلسه فوق‌العاده‌ای وزیرانِ امورخارجۀ کشورهای عضو این سازمان شرکت نموده بود. او در این جلسه بر همکاری در مقابله با کووید-۱۹ ازجمله تسهیم بهترین روش‌های کار تاکید وارد آورده. وزیرِ امورخارجۀ روسیه سرگئی لاوروف از این جلسه ریاست نموده که در آن وزیرانِ امورخارجۀ همه کشورهای عضو این سازمان ازجمله وانک ای از چین و شاه محمد قریشی از پاکستان شرکت نموده بودند.

وزیرانِ امورخارجۀ کشورهای عضو این سازمان اهمیتِ تسهیم اطلاعاتی دربارۀ بهترین تدارکاتی برای جلوگیری از کووید-۱۹ بخصوص نسبت به‌دارو، تجهیزاتِ پزشکی و بخش داروسازی را تحتِ فشار گذاشتند. آنها با یک اعلامیۀ مشترک موافقت نمودند که توجّه را به‌ایجاد یک طرح عمل متمرکز نموده که در کنفرانس سطح سران دربارۀ همدستی برای تولید واکسن و طور و طرق درمانی این مرض اتخاذ نموده شود.

وزیرِ امورِخارجۀ هند راجع به‌تسهیم اطلاعات، مهارت و بهترین تدارکات کشورهای عضو سازمانِ همکاری شانگهایی اظهار آمادگی نمود. دکتر جایشانکار نیز اتبکارات و بعضی از اقداماتِ قاطعی بعمل آورده شده از هند در پرتوی این بیماری همه‌گیر ازجمله بستۀ اقتصادی تقویتی ۲۰ صدهزار کرور روپیه را که برای رشد اقتصادی توسط نخست وزیر نارندرا مودی در دوازدهم مه ۲۰۲۰ اعلام گردیده، نشان داد. وزیر امورخارجۀ هند نیز اظهار داشت که هند متعهد به‌کارکردن بخاطر ایجادِ محیط سازگار برای همکاری تجاری و اقتصادی سودمند متقابل میان کشورهای عضو این سازمان است.

این جلسۀ وزیرانِ امورخارجۀ کشورهای عضو سازمانِ همکاری شانگهایی بعد از کنفرانس ویدیویی وزیرانِ خارجۀ بریکس در اواخرِ آوریل ۲۰۲۰ تشکیل یافت. سپس جلسۀ مجازی مامورینِ بهداشتی کشورهای عضو گروه بریکس در تاریخ هفتم مه ۲۰۲۰ مذاکراتی را بطور سودمندانه به‌جلو برده. این برای اوّلین بار است که وزیرانِ امورخارجۀ هند و پاکستان بطور باهمی در این جلسۀ مجازی راجع به‌کووید-۱۹ حضور داشتند.

سازمانِ همکاریِ شانگهایی بعنوان یک سازمانِ سه پنجم قاره اروپا و آسیا و نصفِ جمعیتِ جهانی را تشکیل می‌دهد. این جلسه با سه اقتصادِ بزرگ بعنوان جزو این سازمان، توجّه را به‌جلوگیری از گسترش ویروس کُرونا متمرکز نموده. اتّفاقاً این جلسه در طول دو روز جلسۀ هفت ملّتی برهبری ایالاتِ متحده دربارۀ جلوگیری از کووید-۱۹ و بازیابی اقتصادی برگزار شده.

بعلاوۀ راه‌ها برای مقابله با کووید-۱۹ و راهیابی مشترک بخاطر همکاری، دکتر جایشانکار بر چالش امنیتی که جهان مواجه با آن است، تاکید وارد آورد. آن مرتبط با مرزهای فیزیکی یا سیاسی نمی‌باشد. تروریسم بطور مداوم خطر به‌امنیت و ثباتِ منطقۀ این سازمان است. وزیر امورخارجۀ هند از بعمل‌آوری اقدام برای مبارزه با تروریسم وکالت نمود. او نیز بر نیاز کارکردن این سازمان برای احیای اقتصادی تاکید وارد آورد. وزیر امورخارجۀ روسیه که این جلسه را فراخوانده بود، خواستار تحکیم مکانیسم امنیتی و دستور ضد تروریسم این سازمان گردیده. تحتِ ریاستِ روسیه این سازمان کنفرانس آینده را در پایان ژوئیه سال ۲۰۲۰ در سن پترزبورگ تشکیل خواهد داد.

این کنفرانس نیز وضعیت در افغانستان را بطور گسترده موردِ بحث و بررسی قرار داده و به‌نتیجه‌ای رسیده که روند صلح حتماً باید آرزوطلبی‌های مردمِ افغانستان و سهمیه‌های کشورهای همجوار را موردِ رسیدگی قرار بدهد. درحقیقت، دخولِ هند بعنوان عضو کامل به‌این سازمانِ تسلطِ چین، بعلاوۀ شکل کلّ آسیایی دادن این سازمان، سربلندی این بلوک در سیاست و جغرافیای منطقه‌ای را جلا بخشیده است.