پنجمین جلسۀ کفرانس سران مربوط به‌اقدامات عمل متقابل و تشدید اعتماد و هند

نویسنده: دکتر اطهر ظفر

مترجم: محمود عالم ملک

پنجمین جلسۀ کفرانس سران مربوط به‌اقدامات عمل متقابل و تشدید اعتماد در آسیا عموماً موسوم به"سیسا" در اواخر هفتۀ گذشته در تاجیکستان برگذار گردید. نورسلطان نظربایف اوّلین رئیس جمهور قزاقستان به‌عنوان بنیانگر سیسا تلقّی می‌شود چون او ایدۀ سیسا را در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل در ۱۹۹۲ پیشنهاد کرده بود. دبیرخانۀ سیسا در سال ۲۰۰۶ تاسیس شده بود و این در آستانه واقع است که اکنون به‌عنوان نورسلطان پایتخت قزاقستان معروف است. سیسا دارای بیش از ۳۰ عضو از سازمان‌های مختلف بین‌المللی و آسیا می‌باشد نیز به‌عنوان ناظرین در فورم نمایندگی داشته. تا بحال قزاقستان، ترکیه، چین و تاجیکستان ریاست سازمان را بعهده داشته‌اند.

اوّلین کنفرانس سران سیسا در سال ۲۰۰۲ در الماتی، قزاقستان برگذار گردید جاییکه منشور آن اتخاذ گردید که همچنین معروف به‌پیمان الماتی می‌باشد. اتل بیهار واجپئی نخست وزیر آنزمان هند در این اوّلین کنفرانس سران شرکت داشته بود. وزیر نفت و گاز طبیعی هند در دوّمین کنفران سران در سال ۲۰۰۶ در الماتی از کشور نمایندگی کرد. وزیر صنعت و بازرگانی اسبق هند در ماه ژوئن سال ۲۰۱۰ در سوّمین کنفران سران در استانبول به‌عنوان نمايندۀ ویژۀ نخست وزیر حضور داشته بود. چهارمین کنفرانس سران در شنگهایی، چین در ماه مه سال ۲۰۱۴ برپا گردید. این بزودی پس از انتخابات پارلمانی در هند در آن سال سازمان داده شده بود و یک ارشد وزارت امور خارجه از کشور نمایندگی کرد.

فورم سیسای آسیا به‌هدف فراهمی همکاری افزایش یافته و ترویج استواری امنیت و صلح در سراسر قاره و بعیدتر از آن می‌باشد. آن فورم برای پیشبرد مرحله‌وار بسوی یک ساختمار متحده در آسیا برای امنیت جمعی کوشش نمود. به‌واسطۀ حرکت در این جهت، سیسا یک کاتالوگ اقدامات تشدید اعتماد را اتخاذ داشته است. اقدامات تشدید اعتماد به‌پنج زمرۀ دامنه‌دار: جنگ علیه چالش‌های و تهدیدات تازه، اقتصاد، محیط، ناحیۀ انسانی و بُعد سیاسی و نظامی منقسم شده است. هند هم آهنگ ساز مشترک در زمینه‌های اقدامات تشدید اعتماد، ترابری و در ناحیۀ امنیت انرژی بوده است.

کنفرانس سران سیسا عموماً پس از هرچهار سال برگذار می‌گردد. موضوع پنجمین کنفرانس سران تا تاجیکستان "دیدگاه مشترک برای یک منطقۀ محفوظ و خوشحال‌تر سیسا" بود. دکتر سبرامنیم جیای شانکار وزیر امور خارجه از هند نمایندگی کرد. این اوّلین بازدید وزیر جدید منطقۀ آسیای مرکزی بود.

هند بطور فعال در فعالیت‌های مختلف که توسّط سیسا بعهده گرفته شده، شرکت می‌نماید. دهلی‌نو عقیده بر آن دارد که سیسا باید در یک نحوۀ قدم به‌قدم توسعه یابد که در حقایق و نیازمندی‌های آسیایی ریشه گرفته است. خطاب به‌پنجمین کنفرانس سران وزیر امورخارجه دکتر جای شانکار تاکید نمود که ۲۱مین قرن بعنوان یک قرن آسیایی تلقّی می‌گردد و سیسا می‌تواند یک نقش سازنده‌ای را در ترویج صلح، امنیت و عمران ایفا نماید. وی گفت که تروریسم سنگین‌ترین تهدید است که آسیا امروز دُچار آن است و جدّا خواست که تروریست‌ها و قربانیان را مساوی نپندارد. راجع به‌تحوّلات در افغانستان دکتر جای شانکار گفت که هند حامی جریان آشتی و صلح ملّی برهبری افغانستان می‌باشد.

وزیر هند اضافه نمود که فقدان امنیت انرژی بعنوان یک چالش عمرانی مهمّ ظهور کرده است. مذاکرات مابین مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان می‌تواند در ایجاد بازار انرژی استوار کمک کند. این امر باید ملاحظه شود که آسیا مرکز تولیدکنندگان انرژی برجستۀ جهانی و همچنین مصرف‌کنندگان می‌باشد. هند همچنین در زمینۀ انرژی قابل تجدید سهم می‌دهد و وزیر از اعضای سیسا که هنوز برای شرکت در ابتکار در اتحادیۀ خورشیدی بین‌المللی شامل نشده دعوت نمود. اتحادیۀ مذکور در گروگرم نزد دهلی مقر خود دارد.

اعلامیه‌ای که توسط پنجمین کنفرانس سراسر سیسا اتخاذ شده نگرانی‌های هند را شامل تروریسم مشخّص ساخت. این نگرانی عمیق را راجع به‌تهدید امنیتی ناشی از افراط گرایی و تروریسم در همۀ شکل‌ها و ظهورها ابراز داشت. این همچنین از کشورها تقاضا نمود یک استراتژی دامنه‌دار را برای مقابله با تروریسم با ازبین بردن اوضاع مساعد به‌گسترش تروریسم، مقابله با سوء استمال انترنت برای مقاصد تروریستی و ویرانسازی پناه‌گاه‌های تروریستی تدوین نمایند. این کنفرانس سران برای اقتصاد بزرگتری و همکاری فرهنگی و بهبودی در اتّصال برای افزایش تجارت و ترانزیت جدّاً تقاضا نمود. ششمین کنفرانس سران سیسا در ۲۰۲۲ میلادی برگذار خواهد شد.