سرزنش پاکستان توسطِ کشورهای خلیج

نویسنده: کوشیک روی

مترجم: شمس شیروانی

پاکستان حمایتِ متوقّع را از سوی کشورهای خلیج عرب دریافت نکرد. آنها اغلباً نسبت به‌لغو مادّۀ ۳۷۰ قانونِ اساسی توسطِ هند و اعلام موقعیت قلمروی حکومتِ مرکزی به‌جامو و کشمیر و لدّاخ بی‌حرکت ماندند. واکنش صامتِ مذکور به‌علّتِ قد و قامتِ روبه‌رشد هند بعنوان یک کشورِ باثبات و رسیده بوده است. به‌اضافۀ آن هند دارای مناسبات استراتژیکی نزدیک، تقریباً با تمام کشورهای خلیج می‌باشد. هند تجارتِ سالانه به‌ارزش بیش از یکصد میلیارد دلار آمریکایی را با آنها معامله می‌کند که وی را بعنوان یکی از ارزشمندترین شرکای اقتصادی شبه جزیرۀ عرب می‌سازد.

عربستان سعودی، قدرتمندترین کشورِاسلامیِ جهان فقط به‌رعایت خویش‌تن‌داری برسرِ اقدام هند تقاضا نموده است. سایر کشورهای مهم مانند کویت، قطر، بحرین و عمّان هیچ بیانیه‌ای را در این خصوص صادر نکرده‌اند. اماراتِ متّحدۀ عرب این تصمیم را یک "مورد داخلیِ هند" تلقّی نموده است. آن حایز اهمیتِ فوق زیادی می‌باشد. آن علامتی از آن است که ابوظبی مسئلۀ مذکور را کمرنگ جلوه داده است. درحالیکه اماراتِ متّحدۀ عرب در گذشتۀ اخیر یک وام سُبکی ۳ میلیارد دلار آمریکایی را به‌پاکستان فراهم نموده و پرداخت‌ها برای نفت صادر شده به‌آنکشور را به‌تاخیر انداخته است، امّا بی‌تفاوتی امارات برسرِ مسئلۀ کشمیر یک پیام واضح را به‌اسلام‌آباد ابلاغ نموده که وی به‌مناسباتِ استراتژیِ خود با هند را بیش از آن به‌ارج می‌نهاید.

اماراتِ متّحدۀ عرب یکی از بزرگترین شرکای تجارتی هند می‌باشد. حجم تجارت به‌حدود ارزش ۵۰ میلیارد دلار آمریکایی است که صادرات از هند به‌ارزش ۲۸ میلیارد دلار آمریکایی و واردات به‌هند به‌ارزش ۲۲ میلیارد دلار می‌باشد و به‌این ترتیب هند دوّمین بزرگترین شریک تجارتی اماراتِ متّحدۀ عرب گشته است، درحالیکه امارات متّحدۀ عرب سوّمین بزرگترین شریک تجارتی هند بعد از چین و ایالاتِ متّحده می‌باشد.

سرمایه‌گذاری‌های هندی در اماراتِ متّحدۀ عرب درمیان ۵۵ میلیارد دلار آمریکایی می‌باشد. هندیان بزرگترین سرمایه‌گذارانِ خارجی در بازار مستغلات دوبئی می‌باشند. عاملین برجستۀ جهانی دوبئی جهت توسعۀ یک مرکز لجستکی در کشمیر بدنبال تکمیل تشریفات مربوطۀ برنامه‌ریزی کرده‌اند. احمد ال بننا سفیرِ اماراتِ متّحدۀ عرب در هند نقلِ قول شده است که تغییرات در کشمیر "عدالتِ اجتماعی و امنیت را بهبود خواهد بخشید و باعثِ ثبات و صلح بیشتری خواهند گشت".

واکنشِ عربستانِ سعودی نسبت به‌مسئلۀ کشمیر نیز بی‌صدا مانده است. آن سلطنت دارای روابطِ نزدیکی با هردو هند و پاکستان می‌باشد. به‌علّتِ ژئوپولیتیکسِ روبه‌تغییرِ منطقه، ریاض بخاطر برتری در جهانِ اسلامی دُچار همچشمی ایدئولوژیکی می‌باشد. بانیۀ سعودی در قبال کشمیر حاکی از آن بوده که آن سلطنت اوضاعِ کنونی را پیگیری می‌کند و خواهان یک تسویۀ مسالمت‌آمیز شد.

سلطنتِ اسلامی عربستان سعودی کاشانه ۷.‌۲ میلیون نفر هندی است که دوّمین بزرگترین تهیّه‌کنندۀ نفت بعد از عراق می‌باشد. صادراتِ نفتیِ سعودی به‌هند در سالِ گذشته ازلحاظِ تجارتی دوجانبه‌ای به‌ارزش ۵.‌۲۷ میلیارد دلار آمریکایی بوده است. نیز محمد بن سلمان ولی‌عهدِ عربستانِ سعودی به‌سرمایه‌گذاری به‌ارزشِ یکصد میلیارد دلارِ آمریکایی در هند تا سال ۲۰۲۱ متعهد شده است.

عمران خان نخست وزیر پاکستان بخاطر بحث و بررسی اقدامِ هند در کشمیر با رهبرانِ عربستانِ سعودی و بحرین تماس گرفت. امّا او هیچ نوع پشتیبانی را از سوی آنها دریافت نکرد. بحرین درحقیقت بسیاری از ساکنین افرادِ آسیای جنوبی را بدنبالِ تلاش‌شان جهت برگذاری اعتراضات برسرِ مسئلۀ کشمیر دستگیر کرده است. حسن روحانی رئیس جمهورِ ایران و وزارتِ خارجۀ آنکشور بیانیه‌های میزانی را صادرکرده خواهان مذاکرات و صلح میانِ هند و پاکستان شده است.

رویدادهای مذکور نگرانی‌های جدّی را در پاکستان بروزکرده است چونکه اگر وی به‌شورای امنیتِ سازمان ملل مراجعه نماید چه کسی از اسلام‌آباد برسرِ مسئلۀ کشمیر حمایت کند؟ کشورهای خلیج در قبالِ حمایت پاکستان برسرِ مسئلۀ کشمیر بسیار محتاط می‌باشند. آنها احساس بر آن دارند که پاکستان کشمیر را بخاطر اخذِ پول از کشورهای غنی نفتی سوء استفاده برده است امّا پولها در دستِ غلط افتاده است. کشورهای خلیج در حالِ حاضر با مسایل داخلی مانند بی‌شغلی و هزینه‌های زندگی روبه‌افزایش مواجه‌اند. اعتراضاتِ بهار عربی منجر به‌تعدیلهای مجدّد در منطقۀ استراتژیکی گردیده است. بهتر خواهد بود چنانچه پاکستان مسایلِ داخلیِ خود مانند بی‌شغلیِ روبه‌افزون، افزایشِ قیمت‌ها و اقتصاد را که به‌حالت افسردگی درآمده رفع سازد. کسبِ همدردی برای مسئلۀ کشمیر و دریافتِ میلیونها پول به‌شکل صدقه از سایرِ کشورها درحقیقت نمی‌تواند پاکستان را از عمق‌های نابسامانی‌اش بیرون بکشد.