باب جدید در مناسبات هند و پرتغال

نویسنده: راجورشی روی

مترجم: شمس شیروانی

مارسِلو ربلو دی سوسا رئیس جمهور پرتغال یک بازدید رسمی موفقیت‌آمیزی را از هند انجام داده است. نکات مشخصه این بازدید، امضای ۱۴ مورد تفاهم‌نامه و قراردادها برگیرنده یک حیطۀ وسیع مسایل مورد نفع متقابله بوده است که حمل و نقل دریایی و توسعه بنادر، استارت‌اَپ‌ها (شرکت‌های نویایی)، فضانوردی، آموزش دیپلماتیک، پژوهش علمی و سیاستِ عمومی شامل آن بوده‌اند

بازدید مذکور انعکاسی از یک پویایی جدید در مناسبات هند و پرتغال می‌باشد که روابط بطور کامل در ظرفِ سه سال گذشته تعریف مجدد نموده و دگرگون ساخته شده است. هردو هند و پرتغال ظاهراً از دگرگون سازی سریع جاری یکدیگر بخاطر مهارکردن بالقوّه مناسبات دوجانبه‌ای‌شان توقع زیادی دارند

امروز مسایل متنوع جهانی و دوجانبه‌ای وجود دارند که منافع هند و پرتغال باهمگرایی زیادی برخوردار می‌باشند. جهان در تغییرات پی در پی با خطوط گسل غیرمترقبه گیرافتاده است. رقابت‌های قدرت عظیم روبه انتقال، جریانات تحتانی رقابتجویی اقتصادجوی و ژئواستاتژیک، رشد کساد اقتصاد و تهدیدات روبه‌رشد مرسومی و غیرمرسومی امنیتی دورنمای استراتژیکی جهانی را آلوده کرده است. جهانی‌سازی که یک وسیلۀ موثر قرن ۲۱ میلادی می‌باشد یک دلالت ضمنی تحقیرآمیزی را اتخاذ کرده است. ناسیونالیسم با یک گرایش رشدپذیری میان کشورها یک حالت انقباضی را بدست آورده است و تکنولوژی بارها حین وارد شدنِ ما در عصر انقلاب چهارم صنعتی سوء استفاده می‌شود. شکاف‌ها در روابط فرا آتلانتیک موجب بروز سوالات بر تعهد آمریکا نسبت به‌اروپا گشته است. تحولات مذکور مستلزم شراکت‌ها و اتحادهای نوین می‌باشد

اهمیت روبه‌رشد هند نسبت به‌صحنۀ جهانی و عضویت پرتغال در اتحادیه اروپا و ناتو هردوی‌شان را بیک موقعیتی می‌گذارد تا بتوانند توانایی خود را جهت برخورد با تحولات جهانی به اتّفاقِ هم بکار ببرند. این منطق همکاری نفع متقابله بخاطر تهدیدات مشترک اعمال شده توسط رویدادهای قوی سیاه مانند ویروس کورونا تحکیم بیشتری بدست می‌آورد

در این پرتو، هند و پرتغال از نگرانی‌های اصلی امنیت یکدیگر عمیقاً سهیم می‌باشند. پارلان پرتغال به‌اتّفاق آرا حمله تروریستی پلوامای سال ۲۰۱۹ را شدیداً محکوم نموده و ابوسلیم در سال ۲۰۰۵ از لسبون استرداد شده بود. پرتغال نیز از عضویت هند در تمام تاسیسات عمدۀ چندجانبه‌ای جدا از بودن معمار عمده اولین جلسه سران اتحادیۀ اروپا و هند حمایت نموده که آن اساسی را برای مشغولیات تنومند هند‌ با اتحادیۀ اروپا به‌زمین نهاده است. امروز با نظر به‌غیرقابل تقسیم بودن امنیت، موقعیت استوار جغرافیایی هند و پرتغال در اقیانوس هند و اقیانوس آتلانتیک بالترتیب که واسکودی‌گاما ۵۰۰ سال قبل پیموده بود، منافع امنیتی مشترک دریانوادی آنها را بطور برجسته وانمود می‌کند

همچنین، اکو سیستم وسیع اختراعی ملی پرتغال و یک اقتصاد مبنی بر دانش حایز اهمیت بخصوصی برای هند می‌باشد. لسبون گام‌های عظیمی را در انترنت چیزها، هوش مصنوعی، زنجیرۀ بلوک و مدیریت الکترونیکی اتخاذکرده است. مهارت دیجیتالی وی اختلاطی از شعار توسعۀ مدرنیزسازی اقتصاد هند از طرق ائتلاف تکنولوژی و حداکثر سازی بالقوّه عقلانی می‌باشد که دراصل هدف نخست وزیر مودی بوده است. بنابراین شرکت‌های پرتغالی با وضعیت ایفای یک نقش کلیدی در پروژه‌های قابل تغییر هند مانند بساز در هند، هندِ تمیز، هندِ دیجیتال و هندِ نوپا (استارت‌اَپ) برخوردار می‌باشند. قابل ذکر است که هند یک آزمایشگاه زیست‌پذیر را به‌شرکت‌های پرتغالی جهت ترفیع عملیات فراهم می‌سازد

در حال حاضر، محیط مساعد سودمند بازرگانی، پرتغال را بعنوان حریف برجسته برای جایگزین بریتانیای مابعد برگزیت درآورده چونکه شرکت‌های هندی بعنوان یک مدخل برای بازار مشترک اروپا می‌باشد. نیز پرتغال می‌تواند برای شرکت‌های هندی جهت دایرکردن اساسی در کشورهای پرتغالی زبان پراکنده در سراسر جهان بعنوان یک تختۀ شیرجه درآید. بالقوّۀ همکاری مشترک هند و پرتغال در این کشورهای پرتغال زبان نیز بسیار عمیق می‌باشد

بنابراین بازدید پریزیدنت سوسا از هند، یک باب جدیدی در مسیر ارتفاعی همکاری دوجانبه‌ای هند و پرتغال محسوب می‌شود